คุณเคยรู้สึกไหมว่า ทำไมบางคนดูเหมือนจะมี “เสน่ห์” ในการทำให้คนอื่นอยากตามไป อยากร่วมงานด้วย ขณะที่บางคนแม้จะมีความรู้เก่ง มีตำแหน่งสูง แต่กลับไม่มีใครอยากฟัง? John C. Maxwell ผู้เชี่ยวชาญด้านความเป็นผู้นำระดับโลก มีคำตอบให้เราในหนังสือ “The Maxwell Daily Reader” ที่จะพาเราไปค้นพบเคล็ดลับการเป็นผู้นำที่แท้จริง
เบื้องหลังของหนังสือ
John Maxwell ไม่ใช่คนที่เกิดมาเป็นผู้นำตั้งแต่เด็ก เขาเล่าว่า สมัยเรียนมหาวิทยาลัย เขาเป็นแค่เด็กธรรมดาๆ คนหนึ่ง จนกระทั่งวันหนึ่งได้อ่านหนังสือเกี่ยวกับการเป็นผู้นำ ทำให้เขาตระหนักว่า “ความเป็นผู้นำไม่ใช่สิ่งที่เราเกิดมาพร้อม แต่เป็นสิ่งที่เราสามารถเรียนรู้และพัฒนาได้”
หลังจากนั้น Maxwell ใช้เวลากว่า 40 ปี ศึกษา สอน และฝึกอบรมผู้คนนับล้านคนทั่วโลก เขาค้นพบว่า การพัฒนาความเป็นผู้นำไม่ได้เกิดขึ้นในชั่วข้ามคืน แต่เกิดจากการเรียนรู้และฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอทุกวัน
“The Maxwell Daily Reader” จึงเกิดขึ้นจากแนวคิดนี้ โดยเขาแบ่งองค์ความรู้ออกเป็น 365 บทเรียนเล็กๆ หนึ่งวันหนึ่งบทเรียน เพื่อให้เราค่อยๆ พัฒนาตัวเองไปทีละนิด แต่มั่นคงและยั่งยืน
บทเรียนที่ 1: เริ่มจากการนำตัวเอง
เรื่องราวแรกที่ Maxwell เล่าให้ฟังคือ เรื่องของชายคนหนึ่งที่มาหาเขาและบ่น “พนักงานในทีมผมไม่มีใครฟัง ทุกคนดื้อรั้น ไม่รับคำแนะนำ” Maxwell ถามกลับไปว่า “แล้วคุณล่ะ คุณเป็นคนที่น่าฟังมั้ย?”
ชายคนนั้นตกตะลึง เพราะไม่เคยคิดมาก่อนว่า ปัญหาอาจจะเริ่มมาจากตัวเขาเอง
Maxwell อธิบายว่า “ก่อนที่เราจะคาดหวังให้คนอื่นเปลี่ยน เราต้องเปลี่ยนตัวเองก่อน” เขายกตัวอย่างว่า หากเราอยากให้ทีมงานมาทำงานตรงเวลา แต่เราเองมาสายทุกวัน แล้วใครจะเชื่อฟังเรา?
การนำตัวเองมี 5 หลักสำคัญ:
1. การมีวินัยในตัวเอง Maxwell เล่าว่า เขามีนิสัยตื่นเช้า 5 โมง ทุกวัน เพื่อใช้เวลา 2 ชั่วโมงแรกของวันอ่านหนังสือและคิดวางแผน “เวลาที่มีคุณค่าที่สุดคือตอนเช้า เพราะจิตใจเราใสสะอาด ยังไม่ถูกรบกวนด้วยเรื่องต่างๆ”
2. การเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง เขาเล่าเรื่องของ CEO บริษัทใหญ่คนหนึ่งที่อายุ 60 กว่าปี แต่ยังไปเรียนคอร์สออนไลน์เกี่ยวกับเทคโนโลยีใหม่ เพราะเขาเชื่อว่า “วันไหนที่เราหยุดเรียนรู้ วันนั้นเราเริ่มล้าสมัย”
3. การรับผิดชอบต่อการกระทำของตนเอง Maxwell เล่าถึงความผิดพลาดครั้งใหญ่ของเขาเอง เมื่อเขาตัดสินใจผิดทำให้บริษัทขาดทุน แทนที่จะโทษคนอื่น เขาออกมายอมรับความผิดหน้าพนักงานทั้งหมด และขอโอกาสแก้ไข ผลคือ ทีมงานเกิดความเชื่อมั่นในตัวเขามากขึ้น
บทเรียนที่ 2: การสร้างความสัมพันธ์
Maxwell เล่าเรื่องสนุกๆ เรื่องหนึ่งว่า เขาเคยไปทำงานที่บริษัทแห่งหนึ่ง วันแรกแทนที่จะไปนั่งในออฟฟิศใหญ่ เขาเดินไปหาพนักงานทุกคน ถามชื่อ ถามเรื่องครอบครัว ถามงานอดิเรก
คนขับรถที่บริษัทชื่อ “สมชาย” ตกใจมากเพราะไม่เคยมีผู้บริหารคนไหนมาคุยด้วย Maxwell ใช้เวลาคุยกับเขา 15 นาที รู้ว่าลูกชายของสมชายกำลังเรียนมหาวิทยาลัย และฝันอยากเป็นวิศวกร
สัปดาห์ต่อมา Maxwell นำหนังสือเกี่ยวกับการเป็นวิศวกรมาให้สมชาย เพื่อให้ไปให้ลูกชาย สมชายซึ้งใจมาก และตั้งแต่นั้นมา เขากลายเป็นคนที่ช่วยเหลือ Maxwell มากที่สุดในบริษัท
“คนจะไม่สนใจว่าเรารู้อะไรมาก จนกว่าเขาจะรู้ว่าเราใส่ใจเขาแค่ไหน” นี่คือประโยคที่ Maxwell พูดบ่อยที่สุด
การสร้างความสัมพันธ์มี 4 ขั้นตอน:
1. การรับฟังอย่างแท้จริง Maxwell เล่าว่า คนส่วนใหญ่ฟังเพื่อตอบ ไม่ใช่ฟังเพื่อเข้าใจ เขายกตัวอย่างการประชุม หลายคนนั่งฟังแล้วคิดในใจว่าจะตอบอะไร แทนที่จะใส่ใจกับสิ่งที่อีกฝ่ายพูด
2. การแสดงความเข้าใจ เขาเล่าเรื่องของผู้จัดการฝ่ายขายคนหนึ่ง ที่มีพนักงานขายผลงานตกต่ำ แทนที่จะดุ เขาไปคุยและค้นพบว่า พนักงานคนนั้นกำลังมีปัญหาที่บ้าน แม่ป่วยหนัก ทำให้ไม่สามารถมีสมาธิกับงานได้ ผู้จัดการช่วยให้เขาลางานไปดูแลแม่ และหาคนมาช่วยงานชั่วคราว
3. การให้กำลังใจ Maxwell บอกว่า คำชมเชยที่จริงใจ 1 ครั้ง มีพลังมากกว่าการวิจารณ์ 10 ครั้ง เขายกตัวอย่างครูคนหนึ่งที่บอกกับเด็กชายผู้หนึ่งว่า “หนูมีเสียงที่ไพเราะ ลองร้องเพลงดูสิ” เด็กคนนั้นโตขึ้นมาเป็นนักร้องมืออาชีพ
4. การให้โอกาส เขาเล่าถึงพนักงานคนหนึ่งที่ทำผิดพลาดใหญ่ ทำให้บริษัทเสียหาย แทนที่จะไล่ออก Maxwell ให้โอกาสเขาแก้ไข และเรียนรู้จากความผิดพลาด ผลคือ พนักงานคนนั้นกลายเป็นผู้จัดการที่ดีที่สุดของบริษัท
บทเรียนที่ 3: การเติบโตทุกวัน
Maxwell เปรียบเทียบการพัฒนาตัวเองกับการเล่นเปียโน “คุณไม่สามารถฝึกเปียโน 7 ชั่วโมงเดียวในวันอาทิตย์ แล้วคาดหวังว่าจะเล่นได้ดีเท่ากับการฝึก 1 ชั่วโมงทุกวัน เป็นเวลา 7 วัน”
เขาเล่าเรื่องของนักกอล์ฟมืออาชีพที่มาหาเขา บอกว่า “ผมอยากเก่งขึ้นเร็วๆ มีวิธีไหมครับ?” Maxwell ถามกลับว่า “คุณฝึกกี่ชั่วโมงต่อวัน?” นักกอล์ฟตอบ “2-3 ชั่วโมง” Maxwell บอกว่า “ถ้าคุณฝึก 6 ชั่วโมงต่อวัน คุณจะเก่งเร็วขึ้น แต่ถ้าคุณฝึกแค่วันเสาร์-อาทิตย์ 12 ชั่วโมง คุณจะเจ็บตัวและเสียเวลา”
การเติบโตทุกวันมี 3 องค์ประกอบ:
1. การอ่านหนังสือ Maxwell แนะนำให้อ่านหนังสืออย่างน้อยวันละ 30 นาที เขาเล่าว่า CEO ของบริษัท Fortune 500 อ่านหนังสือเฉลี่ยเดือนละ 4-5 เล่ม ขณะที่คนทั่วไปอ่านปีละไม่ถึง 1 เล่ม
2. การสะท้อนผลการเรียนรู้ เขาแนะนำให้เขียนไดอารี่ความคิด ทุกวันก่อนนอน ให้เขียนสิ่งที่เรียนรู้วันนี้ 3 ข้อ และจะนำไปประยุกต์อย่างไร
3. การประยุกต์ใช้ Maxwell เล่าเรื่องของผู้จัดการคนหนึ่งที่อ่านหนังสือเกี่ยวกับการบริหารเวลา แล้วลองใช้เทคนิคใหม่กับทีมงาน ผลคือ ประสิทธิภาพของทีมเพิ่มขึ้น 30%
บทเรียนที่ 4: การให้คุณค่าแก่คนอื่น
นี่คือหัวใจสำคัญที่สุดของความเป็นผู้นำตาม Maxwell เขาเล่าเรื่องของผู้จัดการร้านอาหารคนหนึ่ง ที่มีพนักงานเสิร์ฟสาวคนหนึ่งชื่อ “นิด” เก่งมาก แต่เป็นเด็กกำพร้า ไม่มีเงินเรียนต่อ
ผู้จัดการคนนี้ไม่ได้แค่ใช้ให้นิดทำงานหนัก เขาค่อยๆ สอนให้นิดเรียนรู้การบริหารจัดการ ให้เรียนภาษาอังกฤษตอนเย็น และส่งเสียให้ไปเรียนต่อมหาวิทยาลัย
วันนี้ นิดเป็นเจ้าของร้านอาหารโซ่ใหญ่ และเธอก็ทำแบบเดียวกันกับพนักงานของเธอ
การให้คุณค่าแก่คนอื่นมี 5 วิธี:
1. การเห็นศักยภาพในคนอื่น Maxwell บอกว่า ผู้นำที่ดีมองเห็นสิ่งที่คนอื่นยังไม่เห็นในตัวเอง เขายกตัวอย่างโค้ชบาสเกตบอลที่เห็นความสามารถในเด็กชายตัวเล็กที่คนอื่นมองข้าม แต่เขาเห็นความรวดเร็วและไหวพริบ
2. การให้โอกาส เขาเล่าถึงบริษัทที่ให้โอกาสพนักงานใหม่จับโปรเจกต์เล็กๆ แม้จะเสี่ยงที่จะผิดพลาด เพราะเชื่อว่า การเรียนรู้จากประสบการณ์จริงมีค่ามากกว่าการฟังบรรยาย
3. การให้คำแนะนำ Maxwell เปรียบเทียบการให้คำแนะนำเหมือนการปลูกต้นไม้ “เราไม่สามารถดึงใบไผ่ให้โตเร็วขึ้นได้ แต่เราสามารถให้น้ำ ให้ปุ่ย และดูแลอย่างสม่ำเสมอ”
4. การเป็นแบบอย่าง เขาเล่าเรื่องของผู้จัดการที่ทำงานหนักที่สุดในทีม มาก่อน กลับหลัง และไม่เคยบ่นเรื่องงาน ทำให้พนักงานทุกคนเกิดแรงบันดาลใจ
5. การยอมรับผลงาน Maxwell เน้นว่า เมื่อทีมงานประสบความสำเร็จ ผู้นำที่ดีจะให้เครดิตกับทีม แต่เมื่อมีปัญหา ผู้นำต้องรับผิดชอบ
การจัดการความล้มเหลว
Maxwell เล่าประสบการณ์ล้มเหลวของเขาเอง เมื่อครั้งหนึ่งเขาเปิดบริษัทให้คำปรึกษา แต่ล้มเหลว เสียเงินหลายล้านบาท เขาบอกว่า “ความล้มเหลวไม่ได้หมายความว่าเราไม่เก่ง แต่หมายความว่าเรายังเรียนรู้ไม่พอ”
เขาเรียนรู้จากความผิดพลาดนั้น และกลับมาเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านความเป็นผู้นำที่โด่งดังทั่วโลก
การจัดการความล้มเหลวมี 4 ขั้นตอน:
1. ยอมรับความจริง อย่าหาข้อแก้ตัวหรือโทษคนอื่น ยอมรับว่าเราตัดสินใจผิด
2. เรียนรู้จากผิดพลาด ถามตัวเองว่า “เราผิดตรงไหน?” “ครั้งหน้าจะทำอย่างไร?”
3. แก้ไขสิ่งที่แก้ไขได้ มีบางอย่างที่เราไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้แล้ว แต่มีบางอย่างที่ยังแก้ไขได้
4. เดินหน้าต่อไป อย่าติดอยู่กับอดีต แต่ใช้ประสบการณ์นั้นเป็นบทเรียนสำหรับอนาคต
การสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ
Maxwell เล่าว่า ผู้นำที่ดีต้องเป็นนักสื่อสารที่ดี เขายกตัวอย่างของ Steve Jobs ที่สามารถอธิบายเทคโนโลยีซับซ้อนให้คนทั่วไปเข้าใจได้
การสื่อสารที่ดีมี 3 หลัก:
1. ความชัดเจน พูดให้คนฟังเข้าใจ ไม่ใช้คำยาก หรือศัพท์เทคนิค
2. ความจริงใจ คนจะรู้สึกได้เมื่อเราพูดจากใจจริง
3. ความสอดคล้อง สิ่งที่เราพูดต้องตรงกับสิ่งที่เราทำ
บทเรียนจากชีวิตจริง
Maxwell เล่าเรื่องของนักเรียนคนหนึ่งที่เขาสอน ชื่อ Michael เป็นเด็กเงียบๆ ไม่ค่อยมั่นใจตัวเอง Maxwell เห็นว่า Michael มีความสามารถในการวิเคราะห์ แต่ไม่กล้าแสดงออก
Maxwell ค่อยๆ ให้โอกาส Michael นำเสนองานในที่ประชุมเล็กๆ ก่อน แล้วค่อยๆ เพิ่มขึ้น วันนี้ Michael เป็น CEO ของบริษัทเทคโนโลยีชั้นนำ
“ทุกคนมีผู้นำในตัวเอง เพียงแต่บางคนยังไม่ได้ถูกปลุกให้ตื่น” นี่คือคำพูดที่ Maxwell ใช้สรุปปรัชญาการสอนของเขา
เทคนิคการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
สำหรับผู้จัดการ:
- เริ่มวันใหม่ด้วยการทักทายพนักงานทุกคน
- ใช้เวลา 10 นาทีต่อสัปดาห์คุยกับพนักงานแต่ละคนเรื่องส่วนตัว
- ชมเชยผลงานดีทันที อย่าเอาไว้ในการประเมินปีหน้า
สำหรับพ่อแม่:
- ฟังลูกพูดโดยไม่แนะนำอะไรเลย สัก 5 นาที
- หาจุดเด่นของลูกและชมเชยอย่างจริงใจ
- เป็นแบบอย่างในสิ่งที่เราอยากให้ลูกทำ
สำหรับนักเรียน/นักศึกษา:
- อ่านหนังสือเพิ่มเติมนอกเหนือจากตำรา
- หาโอกาสเป็นหัวหน้ากลุ่ม หรือเข้าร่วมกิจกรรม
- ฝึกพูดในที่ชุมชน เริ่มจากเพื่อนสนิท
สรุป
Maxwell บอกในบทสุดท้ายว่า “ความเป็นผู้นำไม่ใช่จุดหมาย แต่เป็นการเดินทางที่ไม่มีวันจบ” เขาเล่าว่า ตอนอายุ 70 กว่าปี เขายังคงเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ทุกวัน
เขาเปรียบเทียบการพัฒนาความเป็นผู้นำเหมือนการปีนภูเขา “เมื่อเราขึ้นไปถึงยอดเขาหนึ่ง เราจะเห็นยอดเขาอื่นที่สูงกว่า การเรียนรู้จึงไม่มีวันจบสิ้น”
สิ่งสำคัญที่สุดคือ การเริ่มต้น “อย่ารอให้พร้อม เพราะเราจะไม่พร้อมไปตลอดชีวิต เริ่มต้นจากวันนี้ ทีละนิด ทีละก้าว”
The Maxwell Daily Reader ไม่ใช่แค่หนังสือ แต่เป็นเพื่อนคู่ใจที่จะคอยเตือนใจเราทุกวันว่า “วันนี้เราจะเติบโตอย่างไร?” และ “เราจะช่วยให้คนรอบข้างเติบโตอย่างไร?”
ดังที่ Maxwell เคยกล่าวไว้ “ความยิ่งใหญ่ของผู้นำไม่ได้วัดจากจำนวนคนที่ตามเขา แต่วัดจากจำนวนผู้นำที่เขาสร้างขึ้น”
หนังสือเล่มนี้เหมาะสำหรับทุกคนที่อยากพัฒนาตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นผู้บริหาร พนักงาน นักเรียน หรือแม้แต่พ่อแม่ที่อยากเป็นแบบอย่างที่ดีให้ลูก เพราะการเป็นผู้นำเริ่มต้นจากการนำตัวเองให้ดีก่อนเสมอ
#hrรีพอร์ต
Leave a comment