HR รีพอร์ต

ลองคิดดูสิครับ เมื่อ 10 ปีที่แล้ว ใครจะไปคิดว่าเราจะต้องมาแชทกับ AI เหมือน ChatGPT เพื่อช่วยทำงาน หรือต้องกังวลเรื่องความปลอดภัยไซเบอร์จนต้องมีแผนกเฉพาะในบริษัท? โลกการทำงานเปลี่ยนเร็วมาก และหากเราไม่เตรียมตัว อาจจะตามไม่ทันได้

วันนี้เราจะมาดูกันว่า 15 ทักษะสำคัญแห่งอนาคต ที่จะกำหนดความสำเร็จในโลกการทำงานปี 2025-2030 คืออะไรบ้าง โดยข้อมูลเหล่านี้มาจากการวิจัยของ World Economic Forum, LinkedIn และ McKinsey & Company หน่วยงานชั้นนำระดับโลก

เหตุใดทักษะเหล่านี้จึงสำคัญ?

ก่อนที่จะไปดูรายละเอียดทักษะแต่ละตัว เรามาทำความเข้าใจกันก่อนว่าทำไมทักษะพวกนี้ถึงได้มาแรง ซึ่งมีปัจจัยใหญ่ ๆ อยู่ 3 ตัวที่กำลังเปลี่ยนโลกของเรา:

1. ปัญญาประดิษฐ์ (AI) – ตอนนี้ AI ช่วยเขียนโค้ด เขียนอีเมล์ วิเคราะห์ข้อมูล และทำงานที่เป็นรูปแบบได้หมดแล้ว แต่ AI ยังไม่สามารถคิดเชิงกลยุทธ์ หรือสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ ๆ ได้

2. การเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจสีเขียว – บริษัทต่าง ๆ กำลังหันมาให้ความสำคัญกับความยั่งยืน ตั้งแต่การลดคาร์บอนไปจนถึงการจัดการขยะ

3. พลวัตทางประชากรศาสตร์ – สังคมผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น คนทำงานมีความหลากหลายมากขึ้น และการทำงานแบบรีโมทกลายเป็นเรื่องปกติ

จากปัจจัยทั้งสามนี้ จึงเกิดทักษะ 15 อันดับแรกที่เราจะต้องมี ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 กลุ่มใหญ่ ๆ

กลุ่มที่ 1: ทักษะด้านการคิดวิเคราะห์และองค์ความรู้

อันดับ 1: การคิดเชิงวิเคราะห์ (Analytical Thinking)

นี่คือทักษะที่นายจ้างทั่วโลกต้องการมากที่สุด! แต่ “การคิดเชิงวิเคราะห์” มันคืออะไรกันแน่?

ลองยกตัวอย่างง่าย ๆ สมมติคุณเป็นผู้จัดการร้านกาแฟ แล้วเห็นว่ายอดขายลดลง การคิดแบบผิวเผินคือ “ลูกค้าน้อยลง ต้องลดราคา” แต่การคิดเชิงวิเคราะห์จะถามว่า:

• ยอดขายลดลงตอนไหน? เช้า กลางวัน หรือเย็น?
• ลดลงในเมนูอะไร? กาแฟ เบเกอรี่ หรือทุกอย่าง?
• มีร้านแข่งขันเปิดใหม่หรือเปล่า?
• ลูกค้าประจำยังมาหรือไม่? ถ้าไม่มาแล้วไปไหน?

การตั้งคำถามที่ถูกต้องและหาคำตอบจากข้อมูล นี่แหละคือการคิดเชิงวิเคราะห์ที่แท้จริง

อันดับ 3: การคิดเชิงสร้างสรรค์ (Creative Thinking)

“ความคิดสร้างสรรค์” ไม่ได้หมายถึงต้องเป็นศิลปินหรือนักออกแบบเท่านั้น มันหมายถึงการหาทางออกใหม่ ๆ สำหรับปัญหาเก่า

เอาตัวอย่างจากวิกฤตโควิด-19 ร้านอาหารหลายแห่งต้องปิด แต่บางร้านกลับคิดสร้างสรรค์:

• เปลี่ยนเป็นระบบ Drive-Thru แบบใหม่
• ทำ DIY Kit ให้ลูกค้าทำกินเองที่บ้าน (เหมือน Pizza Kit หรือ Tom Yum Kit)
• จับมือกับ Influencer ทำ Virtual Cooking Class

ความคิดสร้างสรรค์คือการมองปัญหาจากมุมใหม่ และหาทางออกที่ไม่เคยมีใครคิดมาก่อน

อันดับ 11: การแก้ปัญหาที่ซับซ้อน (Complex Problem-Solving)

ปัญหาในโลกปัจจุบันไม่ได้มีสาเหตุเดียว แต่เชื่อมโยงกันหลายมิติ เช่น:

ปัญหาขาดแคลนชิป (Semiconductor) ที่ทำให้:

• รถยนต์ผลิตได้น้อยลง
• โทรศัพท์ราคาแพงขึ้น
• เครื่องใช้ไฟฟ้าส่งช้า
• ส่งผลต่อเศรษฐกิจโลก

การแก้ปัญหาแบบนี้ต้องดูภาพรวม เข้าใจความเชื่อมโยง และหาทางออกที่ไม่ทำให้เกิดปัญหาใหม่

กลุ่มที่ 2: ทักษะด้านเทคโนโลยีดิจิทัล

อันดับ 2: ความฉลาดรู้ด้าน AI และ Big Data

นี่คือทักษะที่เติบโตเร็วที่สุด! แต่ไม่ต้องไปเป็น Programmer มือดี ความฉลาดรู้ด้าน AI แบ่งได้หลายระดับ:

ระดับพื้นฐาน:

• ใช้ ChatGPT ช่วยเขียนอีเมล์หรือสรุปเอกสาร
• ใช้ Canva AI ช่วยออกแบบโปสเตอร์
• ใช้ Excel หรือ Google Sheets วิเคราะห์ข้อมูลเบื้องต้น

ระดับกลาง:

• ใช้ AI ช่วยทำ Market Research
• วิเคราะห์พฤติกรรมลูกค้าจาก Social Media
• ใช้ AI chatbot ตอบลูกค้า

ระดับสูง:

• พัฒนา AI Model เฉพาะงาน
• สร้าง Data Pipeline
• วิเคราะห์ Big Data เชิงลึก

ตัวอย่างการประยุกต์ใช้: ร้านเสื้อผ้าเล็ก ๆ สามารถใช้ AI วิเคราะห์ว่าสีไหนขายดีในช่วงไหน เพื่อวางแผนสั่งสินค้า

อันดับ 7: ความปลอดภัยทางไซเบอร์

เมื่อทุกอย่างอยู่บนออนไลน์ Cybersecurity กลายเป็นเรื่องที่ทุกคนต้องรู้ ไม่ใช่แค่ IT เท่านั้น

ตัวอย่างภัยคุกคาม:

• อีเมล์ปลอมที่ดูเหมือนจริงมาก (Phishing)
• ไวรัสที่เข้ามาผ่าน USB หรือลิงก์
• การขโมยข้อมูลส่วนบุคคล (Data Breach)

ทักษะที่ต้องมี:

• รู้จักวิธีสร้างรหัสผ่านที่แข็งแกร่ง
• ตรวจสอบความน่าเชื่อถือของอีเมล์และลิงก์
• รู้หลักการทำงานของ VPN และ Two-Factor Authentication
• เข้าใจนโยบาย Privacy และ GDPR เบื้องต้น

อันดับ 12: ความรู้ด้านเทคโนโลยี (Technological Literacy)

นี่คือทักษะพื้นฐานที่ทุกคนต้องมี ไม่ว่าจะทำงานอะไร

ความรู้พื้นฐานที่ควรมี:

• เข้าใจหลักการทำงานของ Cloud Storage (Google Drive, Dropbox)
• รู้จักการใช้งาน Video Conference (Zoom, Teams, Google Meet)
• เข้าใจการทำงานของ Social Media Algorithm
• รู้จัก Automation เบื้องต้น (เช่น ตั้ง Auto-Reply อีเมล์)

กลุ่มที่ 3: ทักษะการนำตนเองและความสามารถในการปรับตัว

อันดับ 4: ความสามารถในการปรับตัว (Adaptability)

โลกเปลี่ยนเร็วมาก วิธีทำงานที่ใช้ได้ปีนี้ อาจจะล้าสมัยปีหน้า

ตัวอย่างการปรับตัว:

• พนักงานธนาคารที่เรียนรู้ Digital Banking
• ครูที่เรียนรู้การสอนออนไลน์
• พนักงานขายที่เรียนรู้ Social Selling

การปรับตัวไม่ได้หมายถึงการเปลี่ยนงานใหม่เรื่อย ๆ แต่หมายถึงการเรียนรู้วิธีใหม่ในงานเดิม

อันดับ 5: ความยืดหยุ่นและความพร้อมรับการเปลี่ยนแปลง

สถานการณ์ไม่คาดคิดเกิดขึ้นได้เสมอ เช่น:

• วิกฤตโควิด-19 ที่ทำให้ต้องทำงานจากบ้าน
• AI ที่เข้ามาช่วยหรือทดแทนงานบางอย่าง
• เศรษฐกิจโลกที่ผันผวน

คนที่มีความยืดหยุ่นจะ:

• ไม่ตื่นตระหนกเมื่อมีการเปลี่ยนแปลง
• หาโอกาสใหม่ ๆ ในช่วงวิกฤต
• มีแผน B, C, D เตรียมไว้เสมอ

อันดับ 8: ความใฝ่รู้และการเรียนรู้ตลอดชีวิต

นี่คือทัศนคติที่สำคัญที่สุด! ทักษะต่าง ๆ ในปัจจุบันมี “วันหมดอายุ”

ตัวอย่าง:

• ภาษา Programming ที่ฮิต 5 ปีที่แล้ว อาจจะไม่ฮิตแล้ววันนี้
• Social Media Platform ใหม่ ๆ เกิดขึ้นเรื่อย ๆ (TikTok, Threads, BeReal)
• กฎหมายและกฎระเบียบใหม่ ๆ (PDPA, AI Ethics)

การเรียนรู้ตลอดชีวิตไม่ได้หมายถึงต้องเรียนหนังสือตลอด แต่หมายถึง:

• ติดตามข่าวสารในสายงานของตัวเอง
• ลองใช้เครื่องมือใหม่ ๆ
• เข้าร่วม Workshop หรือ Online Course
• เรียนรู้จากเพื่อนร่วมงานคนอื่น ๆ

อันดับ 15: การดูแลสิ่งแวดล้อม (Environmental Stewardship)

นี่คือทักษะที่น่าประหลาดใจ! ครั้งแรกในประวัติศาสตร์ที่ “การดูแลสิ่งแวดล้อม” ติดท็อป 15 ทักษะที่นายจ้างต้องการ

ทำไมถึงสำคัญ?

• บริษัทต่าง ๆ มีเป้าหมาย Net Zero
• กฎหมายด้านสิ่งแวดล้อมเข้มงวดขึ้น
• ลูกค้ายุคใหม่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม
• นักลงทุนดู ESG (Environmental, Social, Governance) เป็นหลัก

ตัวอย่างการประยุกต์ใช้:

• นักการตลาดที่ออกแบบแคมเปญ Green Marketing
• นักบัญชีที่คิด Carbon Credit และ ESG Reporting
• วิศวกรที่ออกแบบผลิตภัณฑ์ลดการปล่อยคาร์บอน
• HR ที่ออกแบบนโยบาย Work from Home เพื่อลด Carbon Footprint

กลุ่มที่ 4: ทักษะด้านมนุษยสัมพันธ์และการสื่อสาร

อันดับ 6: ความเป็นผู้นำและการสร้างอิทธิพล

ในยุคที่องค์กรแบนราบลง และทำงานแบบ Cross-functional มากขึ้น “ความเป็นผู้นำ” ไม่ได้หมายถึงต้องมีตำแหน่งสูงเท่านั้น

Leadership แบบใหม่:

• Thought Leadership: เป็นที่พึ่งของทีมในการให้คำปรึกษา
• Influence without Authority: โน้มน้าวคนอื่นได้แม้ไม่ใช่หัวหน้า
• Digital Leadership: นำทีมในการใช้เครื่องมือดิจิทัล

ตัวอย่าง: พนักงาน Marketing ที่สามารถโน้มน้าวทีม IT ให้ช่วยพัฒนา Website ใหม่ โดยอธิบายถึงประโยชน์ที่จะได้รับอย่างชัดเจน และสร้างความสัมพันธ์ที่ดี

อันดับ 9: การจัดการความขัดแย้ง

ในโลกที่ทุกคนมีความเห็นต่างกัน การจัดการความขัดแย้งกลายเป็นทักษะที่จำเป็น

สถานการณ์ที่พบบ่อย:

• ทีมขายต้องการ Feature ใหม่เร็ว ๆ แต่ทีม Dev ต้องการเวลา Test
• แผนก Marketing ต้องการบัดเจตมาก แต่แผนกการเงินต้องการควบคุมค่าใช้จ่าย
• พนักงานเก่าไม่อยากใช้ระบบใหม่ แต่บริษัทต้องการ Digital Transformation

หลักการจัดการความขัดแย้ง:

• ฟังทุกฝ่ายอย่างใส่ใจ
• หาจุดร่วมที่ทุกคนเห็นด้วย
• เสนอทางออกที่เป็น Win-Win
• มุ่งเน้นที่วัตถุประสงค์ร่วม ไม่ใช่ความขัดแย้งส่วนตัว

อันดับ 10: ความฉลาดทางอารมณ์

ในอดีต “ความฉลาดทางอารมณ์” ถูกมองเป็นทักษะเสริม แต่ตอนนี้กลายเป็นแกนหลักของธุรกิจ

องค์ประกอบสำคัญ:

• Self-Awareness: รู้จักอารมณ์และปฏิกิริยาของตัวเอง
• Self-Regulation: ควบคุมอารมณ์ได้ในสถานการณ์ต่าง ๆ
• Empathy: เข้าใจความรู้สึกของคนอื่น
• Social Skills: สร้างความสัมพันธ์ที่ดีได้

ตัวอย่างการใช้: Customer Service ที่ต้องรับมือกับลูกค้าโกรธ สามารถใช้ความฉลาดทางอารมณ์:

• รู้ว่าลูกค้าโกรธเพราะปัญหา ไม่ใช่โกรธเรา
• ควบคุมอารมณ์ตัวเอง ไม่โต้ตอบกลับไป
• เข้าใจความรู้สึกลูกค้า แสดงความเข้าใจ
• หาทางออกที่ทำให้ลูกค้าพอใจ

อันดับ 13: การจัดการผู้มีความสามารถ (Talent Management)

ด้วยสังคมผู้สูงอายุและการแข่งขันหาคนเก่งที่รุนแรงขึ้น “การจัดการคนเก่ง” กลายเป็นทักษะสำคัญ

ความท้าทายใหม่:

• Gen Z ที่มีความคาดหวังแตกต่างจาก Gen เก่า
• Work from Home ที่ทำให้การ Manage ยากขึ้น
• สายงานใหม่ ๆ ที่ยังไม่มี Best Practice ชัดเจน

ทักษะที่ต้องมี:

• เข้าใจความต้องการของคนคนต่างๆ (Multi-generational Workforce)
• ออกแบบ Career Path ที่น่าสนใจ
• สร้าง Learning Culture ในองค์กร
• ใช้เทคโนโลยีช่วย HR (HR Tech)

อันดับ 14: การสื่อสาร (Communication)

ในยุคที่ทำงานแบบ Hybrid และต้องทำงานข้ามประเทศ “การสื่อสาร” กลายเป็นทักษะที่ซับซ้อนขึ้นมาก

การสื่อสารแบบใหม่:

• Visual Communication: ใช้ Infographic, Video, Presentation สื่อความหมาย
• Data Storytelling: เล่าเรื่องผ่านตัวเลขให้น่าสนใจ
• Cross-Cultural Communication: สื่อสารกับคนต่างวัฒนธรรม
• Digital Communication: เขียนอีเมล์, Chat, Social Media ให้มีประสิทธิภาพ

ตัวอย่าง Data Storytelling: แทนที่จะบอกว่า “ยอดขายเพิ่มขึ้น 15%” ลองเล่าเรื่องว่า “ในไตรมาสที่ผ่านมา ลูกค้าใหม่เพิ่มขึ้น 1,500 ราย ส่วนใหญ่มาจากการแนะนำของลูกค้าเก่า ทำให้ยอดขายเพิ่มขึ้น 15% หรือ 3 ล้านบาท ซึ่งเป็นผลจากโครงการ Customer Loyalty ที่เราเริ่มต้น 6 เดือนก่อน”

สรุป: อนาคตเป็นของคนที่มี “Hybrid Skills”

จากทักษะ 15 อันดับที่เราได้ดูกันมา สิ่งที่น่าสนใจคือ อนาคตไม่ได้เป็นของคนที่มีทักษะเทคนิคอย่างเดียว หรือทักษะด้านมนุษย์อย่างเดียว แต่เป็นของคนที่รวมทั้งสองอย่างเข้าด้วยกัน

ตัวอย่าง Hybrid Skills:

• Data Scientist + Storytelling: วิเคราะห์ข้อมูลเก่ง แล้วเล่าให้คนอื่นเข้าใจได้ด้วย
• AI Expert + Ethics: พัฒนา AI ได้ แต่คำนึงถึงผลกระทบต่อสังคมด้วย
• Marketing + Sustainability: ทำการตลาดเก่ง แต่ผสมผสานแนวคิดความยั่งยืน
• Leadership + Digital: เป็นผู้นำที่เก่ง และใช้เทคโนโลยีช่วยบริหารทีมได้ด้วย

การเตรียมตัวสำหรับอนาคต

ทักษะ 15 ข้อนี้อาจจะดูมากและท่วมท้น แต่จริง ๆ แล้วไม่จำเป็นต้องเก่งทุกข้อ แค่เลือกที่เหมาะกับสายงานและความสนใจของตัวเอง

ขั้นตอนการเตรียมตัว:

1. ประเมินตัวเองก่อน – ดูว่าทักษะไหนที่มีอยู่แล้ว ทักษะไหนที่ต้องพัฒนา
2. เลือก 3-5 ทักษะหลัก – เน้นที่เหมาะกับสายงานและมีความสนใจ
3. หาวิธีเรียนรู้ – Online Course, Workshop, หรือเรียนรู้จากประสบการณ์จริง
4. ฝึกใช้จริง – หาโอกาสนำไปประยุกต์ใช้ในงานหรือโปรเจกต์ส่วนตัว
5. อัปเดตตัวเองอย่างสม่ำเสมอ – ติดตามความเปลี่ยนแปลงในสายงานตัวเอง

จำไว้ว่า “การเรียนรู้ตลอดชีวิต” เป็นทักษะที่สำคัญที่สุด เพราะโลกจะเปลี่ยนไปเรื่อย ๆ และเราต้องพร้อมเปลี่ยนไปด้วย

อนาคตนั้นเป็นของคนที่พร้อมเรียนรู้ พร้อมปรับตัว และพร้อมที่จะใช้ทั้งเทคโนโลยีและความเป็นมนุษย์ให้เกิดประโยชน์สูงสุด

เริ่มต้นวันนี้ เลือกทักษะที่คิดว่าน่าสนใจที่สุด แล้วลองหาทางเรียนรู้ดู อนาคตที่สวยงามรอคุณอยู่!

คำถามสำคัญที่ควรถามตัวเอง

ก่อนปิดท้ายบทความ มาถามตัวเองกัน:

1. จากทักษะ 15 ข้อนี้ ข้อไหนที่คุณมีอยู่แล้วบ้าง?

• ให้คะแนนตัวเองแต่ละข้อ 1-10
• ทักษะไหนที่ได้คะแนนสูงสุด 3 อันดับแรก?

2. ทักษะไหนที่คุณคิดว่าจำเป็นที่สุดสำหรับงานปัจจุบันหรือเป้าหมายอาชีพ?

• เลือก 5 ทักษะที่สำคัญที่สุด
• เรียงลำดับความสำคัญ

3. คุณจะเริ่มต้นพัฒนาทักษะไหนก่อน?

• เลือกแค่ 1-2 ทักษะเป็นจุดเริ่มต้น
• กำหนดเป้าหมายระยะสั้น (3-6 เดือน)

โลกการทำงานในอนาคตอาจจะดูน่าท้าทาย แต่เมื่อเราเตรียมตัวให้พร้อม มันจะกลายเป็นโอกาสทองที่จะทำให้เราเติบโตและประสบความสำเร็จในแบบที่เราไม่เคยคิดมาก่อน

สิ่งสำคัญที่สุดคือ อย่ารอให้โลกเปลี่ยน แต่ให้เราเปลี่ยนไปก่อนโลก เพราะคนที่เตรียมตัวไว้ก่อนจะเป็นคนที่คว้าโอกาสได้เร็วที่สุด

ปี 2025-2030 รอคุณอยู่ คุณพร้อมแล้วหรือยัง?

#hrรีพอร์ต